RADYO KONTROLLÜ (R/C) MODEL UÇAKLAR
Radyo kontrollü model uçaklar dünyasına hoşgeldiniz. Birçok farklı ilgi alanını içinde barındıran bu hobi, var olanların içinde en ilginç ve en zevklilerinden biri olsa gerek. Başka hangi hobi ayrodinamik, ağaç işleri, elektronik, mekanik, küçük motorlar, artistik hareketler, temiz hava ve dış mekanlar, klüp aktiviteleri ve benzerlerini aynı anda yaşamanızı sağlayabilir ki?
Eğer henüz bir R/C model uçak görememişseniz, doğru bölgenizdeki klübün yolunu tutun, R/C pilotları ile tanışıp aktivitelere katılın, büyüleneceksiniz.
Bir kişinin radyo kontrollü model uçaklarla ilgili bilmesi gereken ilk şey, bunun bir oyuncak olmadığıdır. Model, gerçek uçaklarla aynı prensiple çalışır ve uçar. Tek farkı boyu ve ağırlığıdır. Modeller, saatte 20 ile 150 mil aralığında bir hızda uçabilirler. Ortalama bir eğitim modelinin hızı saatte 40 ile 60 mil arasındadır! Bunlar, yavaş araçlar olmadığı gibi, arka bahçede de uçurulamazlar. Geniş alanlara ihtiyaç duyarlar, ve gerçek uçaklar gibi doğru kontrol edilebilmeleri için eğitim gerektirirler. Kontrolleri, bir düğmeye basınca havalanıp başka bir düğmeye basınca da yere indirilebilecek kadar basit değildir.
Birçok insan bu hobiye başladıktan sonra ilk düşündüklerinden biraz daha komplike olduğu kanısına varmışlardır. Çocukların oyuncaklarıyla oynamalarından daha fazlasını gerektirir. Buna karşılık, yeni kabiliyetler edinme gerekliliği, bu hobiyi daha ilginç ve zevkli kılmaktadır. Birinin başladıktan sonra kolay kolay sıkılabileceği bir hobi değildir.
Nasıl Başlayabilirim ?
Sizin en hızlı ve en zevkli şekilde uçmaya başlamanızı sağlayacak iki basamak mevcuttur. Birincisi, bölgenizdeki klup yada uçuş yapan insanlar grubu arasına katılmanızdır. Onların deneyimi ve yardımı hem uçağınızın inşasında hem de uçuş öğrenmeniz esnasında emsalsiz değerli olacaktır. Ikincisi, kendinize ilk uçak olarak güzel bir eğitim uçağı edinmektir. Fakat bu aşama, modelcilik kariyerinizin, hayallerinizi süsleyen P51 Mustang i yapıp uçurabileceğiniz basamağı değildir.
Nelere ihtiyacım olacak ?
Aşağıdaki satırlarda, radyo kontrollü model uçak uçurmak için gerekli malzemelerin tanıtımlarını bulacaksınız. Akılda tutulması gereken, bu malzemelerin çok çeşitli şekillerde piyasadan temen edilebilecek olmasıdır.
Uçak – Yukarıda belirtildiği gibi, yeni bir pilotun eğitilebilmesi için özel olarak dizayn edilmiş bir model seçmelisiniz. Tipik olarak bu uçaklar üstten kanatlı, kolay yapılabilen, mükemmel plan ve açıklamalara sahip ve kolay uçurulabilen türdedir. Kataloglarda bu tür uçaklar “trainer” şeklinde isimlendirilirler. Bir çok üretici tarafından çok çeşitli modeller piyasada bulunmaktadır. Bazılarının sıfırdan inşa edilmesi gerektiği gibi bazıları da hazır yapılmış olarak (ARF- Almost Ready to Fly) bulunabilir.
Belki de ilk uçakğınız için vermeniz gereken karar, komple bir kit yapmak mı istiyorsunuz yoksa hazır yapılmış bir modelde birkaç küçük birleştirme işi ile uçuşa başlamak mı, olacaktır. Hazır yapılmış bir modelde inşaatın büyük kısmı yapılmış, hatta kaplanmış olacaktır. Genellikle yapılması gereken, iki kanat parçasını birleştirmek, kuyruk yüzeylerini eklemek, radyo sistemini, motoru ve iniş takımını monte etmek ve kontrol yüzeylerini bağlamaktan ibarettir.
Komple bir kit yapmak daha fazla uğraşmayı, ve daha fazla zaman ayırmayı gerektirir. Fakat meraklısı için çok daha tatmin edicidir. Ayrıca, bir kutu dolusu tahta ve plastik malzemeden kendi uçağınızı yaptığınız zaman, uçak inşaatı hakkında daha fazla bilgiye sahip olacağınızdan, bir miktar onarma işi yapma günü geldiğinde, bu size gayet kolay gelecektir.
İlk uçak seçilirken verilmesi gereken diğer karar, kaç kontrol fonksiyonu veya kanal (her konrol fonksiyonu için bir radyo kanalı, radyo frekansı ile karıştırılmamalı) kullanmak istediğinizdir. Eğitim modelleri üç kanal veya dört kanal konfigürasyonlarında olabilir. Birçok uçak dört fonksiyonla uçar; dönüş dümeni (rudder), yükseliş dümeni (elevator), gaz (throttle) ve aleron (aileron). Egitim modelleri, aleron kullanmadan da uçabilirler. Bu modellerdeki büyük dehidral (kanatların yatay düzlemle aralarında bulunan açı) onları daha dengeli ve dönüş dümeni ile güzel dönüşler yapabilir olmalarını sağlar. Genellikle üç kanallı bir model daha yavaş uçar ve dört kanallı ve daha düz bir kanada sahip modele göre daha kolay uçurulur. Buna karşın, dört kanallı modeller rüzgarı biraz daha verimli kullanır. Eğitmeninizle size ne tür bir uçağın daha uygun olabileceği konusunda ortak karar vermek uygun olabilir.
Kit yapımında yukarıdakilere ek başka malzemelere de ihtiyaç duyulur. Birçok kit, sadece modelin iskeletini içerir ve radyo sistemi, motor, tekerler, kaplama malzemesi ve motorla iligili olan yakıt tankı, yakıt hortumu, pervane vb. malzemeleri içermez. Hazır modeller radyo, motor ve pervane hariç birçok malzemeyi içerir. Bir kit için gerekli olan malzemelerle ilgili detayli bilgiler ilerleyen bölümlerde bulunabilir.
Radyo – Uçağınızla birlikte, onu kumanda edecek bir de radyoya ihtiyaciniz vardir.Birçok model uçak kumandası, dört yada daha fazla kanala sahip olup size gerekli olan herşeyi içerir.
Motor – Planörler hariç, ilk modelinize güç katmak için bir motora ihtiyacınız bulunur. En yaygın motor türü ısıtma bujili motorlardır. Eğitim modellerinde yaygın olmamakla birlikte elektrikli ve benzinli motorlar da mevcuttur.
Aletler ve Yapıştırıcılar – Komple bir kit yapıyor yada hazır bir model birleştiriyorsanız birkaç basiit alete ve bazı yapıştırıcılara ihtiyacınız olacaktır. İnşaat için gerekli olan en önemli malzemeler maket bıçağı, toplu iğneler (uçağınızın parçalarını plan üzerinde tutabilmek için), pense, kerpeten, küçük tornavidalar, zımpara kağıtları vb. dir. Bitmiş modeli kaplamak için bir ütüye ihtiyaç duyulur. Aynı şekilde, standart uçlara sahip bir el matkabı da zaman zaman çok kullanışlı olabilir.
Model yapımında kullanılan çok çeşitli yapıştırıcılar bulunur. Projenizi bitirebilmek için siz de bunların bir kısmına ihtiyaç duyacaksınız. Günümüzde kullanılan en yaygın yapıştırıcı siyano-akrilat’dır (cyanoacrylate). Bunlar, değişik kalınlıklarda ve donma hızlarında ağaçla çalışmaya uygun şekilde formüle edilirler.
İnce siyano en hızlı kuruyan (3 – 5 saniye) olup, balsa ağacında bağlantı yerinin sıkı geçme olduğu yerlerde ve katı kontak yüzeylerinde kullanılır. Önce parçalar birleştirilir, sonra birleşme yerlerine ince siyano uygulanır. Yapıştırıcı kontak bölgesinin içine işleyerek katı bir bağ oluşturur.
Orta kalınlıktakı siyano, balsa, ladin yada kontraplak üzerinde genel amaçlı yapıştırma işi için kullanılır. Yapıştırıcıyı iki parçaya da uygulayıp birleştiriniz. Donma süresi 5 ile 10 saniye arasındadır.
Kalın siyano, daha fazla kuruma zamanına ihtiyaç olan genel amaçlı yapıştırma işlerinde kullanılır. Donma süresi 30 saniye ile 1 dakika arasında değişir.
Model yapımında çok sık kullanılan bir diğer yapıştırıcı ailesi de epoxy’lerdir. Bu iki ayrı maddeden oluşan yapıştırıcı karıştırılıp kontak yüzeylerine sürülür. Epoxy özellikle köpük parçalar üzerindeki çalışmalarda kullanışlıdır çünkü köpüğe zarar vermez. Epoxy çok sağlam olup, birçok kit bazı bölümlerin yapımında özellikle tavsiye eder.
Aşina olunması gerekli terimler ;
Aşağıda, model uçakcılıkta sıklıkla kullanılan, ve henüz bilmediğiniz bazı terimlerin açıklamalarını bulacaksınız.
Gövde – (Fuselage) Uçağın ana kısmı olup yolcuların ve kargonun bulunduğu kısımdır, R/C uçaklarda radyo ekipmanını taşır.
Kanat – (Wing) Geniş ve yatay bir alandan ibaret olup, kaldırma kuvveti oluşturarak uçağın uçmasını sağlar. Kanat yatağı gövdenin üst kısmında olabilir. Bu tür uçaklar “üstten kanatlı” olarak isimlendirilir. Bu eğitim modellerinde daha yaygındır çünkü, gövdenin sarkaç etkisi yapmasından dolayı üstten kanatlı uçaklar daha dengeli olurlar. Kanadın gövdenin altına yerleştirildiği uçaklar “alttan kanatlı” olarak isimlendirilir. Bu tür uçaklar daha akrobatik olurlar.
Kanat Ucu – (Wing Tip) Kanadın sağda ve soldaki en uç noktalarına verilen isimdir.
Kanat Açıklığı – (Wing Span) Kanadın iki iki kanat ucu arasından ölçülen uzunluğuna verilen isimdir.
Kanat Genişliği – (Wing Chord) Kanadın ön ucu (hücum kenarı) ile arka ucu (firar kenarı) arasındaki mesafeye kanat genişliği denir.
Kanat Alanı – (Wing area) Uçağın kanadının toplam yüzey alanına verilen isimdir. Basit olarak kanat açıklığı ile kanat genişliğinin çarpımı ile bulunmakla birlikle kanat tipine göre daha karmaşık formülizasyonu mümkündür.
Kanat Profili – (Airfoil) Kanat kesitinin şekline verilen isimdir. Profilin ön kısmı hücum kenarı olup genellikle yuvarlatılmış şekildedir. Profilin arka kısmı firar kenarı olup bir nokta şeklinde sonlanır. İkisi arasındaki mesafeye kanat genişliği denir. Düzgün bir hava akımı sağlayıp kaldırma kuvveti oluşturabilmek için profilin üst yüzeyi kavisli dizayn edilir.
KEREM AYDIN ÇÖTELİ
